Akış Diyagramı Nedir? – Akış Diyagramı Şekilleri

Akış Diyagramı Nedir? – Akış Diyagramı Şekilleri yazımdan hepinize selamlar. Bu sefer farklı bir giriş oldu. Genelde internette araştırma yaptığım zaman paylaşılan yazılarda neredeyse hiç giriş kısmı görmüyorum. Direk konu anlatımına geçiyorlar. Ben bu şekilde yapmayı seviyorum. Neredeyse tüm yazılarımda bu yazı formatını kullanıyorum. Neyse konumuza geçelim.

Bu yazımızda Akış Diyagramı Nedir? sorusuna cevap vereceğiz ve Akış Diyagramı Şekilleri inceleyeceğiz.

Akış Diyagramı Nedir? – Akış Diyagramı Şekilleri

Akış Diyagramı Nedir?

Akış Diyagramı ya da Akış Şeması, Wikipedia’ya göre;  algoritmaları ve işlemleri birbirine oklarla bağlı değişik tiplerdeki kutular içerisinde gösteren yaygın bir şema tipidir. Akış şemaları çeşitli alanlardaki işlem ve uygulamaların yönetilmesi, belgelendirilmesi, tasarlanması ve çözümlenmesinde kullanılır.

Akış Diyagramı, hazırlanmış bir algoritmanın işlem türlerine göre şekiller içerisinde gösterilerek başlangıçtan sonra doğru oklar ile akış yönü belirtilerek gösterilen şema tipidir.  Akış Diyagramı, algoritmanın sonraki seviyesidir diyebiliriz. Akış Diyagramlarında da algoritmadaki adım sayısı kadar işlem olur.

Akış Diyagramı ismi bazen Akış Şeması olarak da anılır. İşlem tipini belirten geometrik şekiller içindeki adımları bağlantı okları ile adım adım gösterilir. Bu geometrik şekiller arasında, Elips, Dikdörtgen, Elmas gibi şekiller genel olarak yer alırken potansiyel olarak sınırsız şekil kullanılabilir. Basit akış şemaları elle çizilmiş olabilirler ancak çok büyük problemler söz konusu olduğunda bilgisayar ortamında çizilmiş çok kompleks ve belkide binlerce işlemden oluşan devasa akış şemaları da olabilir.

Akış Diyagramlarının bir çok biçimi vardır. Kullanan kişilerin teknik konularda yada teknik olmayan farklı konularda da çalışıyor olsa akış diyagramı kullanmaya ihtiyaç duyabilir.  Bu sebeple dünyadaki en yaygın diyagramlardan birisidir .

Akış çizelgeleri bazen;

• Süreç Akış Şeması
• Süreç Haritası
• İşlevsel Akış Şeması
• İş Süreçleri Haritalaması
• İş Süreçleri Modellemesi ve Notasyonu (BPMN)
• Süreç Akış Şeması (PFD)

gibi daha özel isimlerle adlandırılır. Bunlar Veri Akış Diyagramları (DFD’ler) ve Unified Modeling Language (UML) Aktivite Diyagramları gibi diğer popüler diyagramlarla ilgilidir.

Aşağıda Akış diyagramı örnekleri görebilirsiniz.

Akış Diyagramının Tarihçesi

Akış Diyagramı 1920, 1930 yıllarında İş süreçlerinin belgelenmesi amacı ile kullanılmaya başlanmıştır. 1921 yılında endüstri mühendisleri olan Frank ve Lillian Gilbreth hazırladıkları “Akış Süreci Şeması”’nı Amerikan Makine Mühendisleri Derneğine (ASME) sundu.

Bir endüstri mühendisi olan Allan H. Morgensen 1930’ların ilk yıllarında, keni şirketindeki çalışan iş adamlarına, yaptıkları işleri daha verimli hale getirebilmek adına konferanslarda kullanmak için Gilberth’in araçlarını kullandı.

Morgensen öğrencileri olan Art Spinanger ve Ben S. Graham bu metotları 1940’lı yıllada daha geniş bir alana yaydılar. Spinanger, Procter ve Gamble’a iş basitleştirme yöntemlerini tanıttı. Daha sonra Standard Register Industrial şirketinde direktör olarak görev yapan Graham, akış işlem çizelgelerini bilgi işleme konusuna uyarladı. Amerikan Makine Mühendisleri Derneği, 1947 yılında Gilbreth’in sunmuş olduğu eserinden Flow Process Charts üzerinden bir sembol sistemi ortaya çıkardı

Akış Diyagramı Şekilleri

Akış Diyagramında, yapılacak işlem türüne göre farklı semboller kullanılır. Başla ve bitir,  giriş ve çıkış, işlem, karar, döngü gibi temel işlem türlerini farklı semboller ile ifade edilir. Aşağıdaki tabloda Akış Diyagramında kullanılan sembolleri ve anlamlarını görebilirsiniz.

Sembol	Amaç	Tanım
	Akış Yönü	Akışın yönünü göstermek için kullanılır.
	Akışı Başlat/Durdur	Akış şemasının başlaması ve durması için kullanılır.
	Giriş / Çıkış	Bilgi giriş çıkışı için kullanılır. (Kullanıcıdan bilgi alma ve ekrana bilgi verme)
	İşlem	Veri üzerinde aritmetik ve mantıksal işlemler yapmak için kullanılır.
	Karar	İşlem sonucunda iki yöne dallanma imkanı sunar. İşlem doğru ise bir yöne, yanlış ise diğer yöne dallanma sağlanır.(Mantıksal kararları yapmak için kullanılır.)
	Sayfa bağlantı konnektörü (Düğüm)	Farklı akış şemasını yada kollarını bağlamak için kullanılır.
	Döngü (Tekrar)	Düzenli tekrar eden durumları uygulamak için kullanılır.
	Alt program	Bir işlem sürecinde yapılan bir grup işlemi göstermek için kullanılır. Alt program yada alt fonksiyon olarak ifade edilir.
	Çıktı	Akışı yazdırmak için kullanılır. (Genellikle yazıcı ile…)

Programlama ve Akış Diyagramı

Akış Diyagramları, algoritma ve programlama arasında kalan bir basamaktır diyebiliriz. Bir projeyi kodlamaya başlamadan önce projenin sahip olması gereken tüm özellikler ve yapılacak tüm işlemler önceden planlanmalıdır. Bu planlamanın ilk adımı da Algoritmadır. Projenin Algoritması çıkarıldıktan sonra Akış Diyagramı ile işlemler bir şema üzerinde gösterilir. Algoritma ve Akış Diyagramı evrensel bir dil olarak bile görebiliriz.

Büyük resmi görmek sözü her zaman söylenir. Akış diyagramını işte bu büyük resim olarak da düşünebiliriz. İş projeyi kodlamaya geldiğinde yazılımcılara büyük bir kolaylık sağlar çünkü nasıl ilerleyeceğine dair kafa yormaz. Zaten akış diyagramına sahip olduğundan o anda yazdığı bölüm bittiğinde hangi bölüme geçeceğini ve yazdığı bölümün diğer bölümlerle birlikte nasıl çalışacağı zaten belirlenmiştir. Bu sayede projenin yazım hızı çok hızlı olacaktır.

Yazılım Alanında Kullanılan Diyagramlar

Birleşik Modelleme Dili (UML): Yazılım mühendisliğinde modelleme için kullanılan genel amaçlı bir dildir.
Nassi-Shneiderman Diyagramları: Yapısal bilgisayar programlaması için kullanılır. Bunu 1972 yılında SUNY-Stony Brook’ta geliştiren Isaac Nassi ve Ben Shneiderman’den aldı. Yapısal olarak da adlandırılır.
DRAKON çizelgeleri: DRAKON, akış çizelgeleri üretmek için kullanılan algoritmik bir görsel programlama dilidir.

Akış Diyagramı Programları

İnternet üzerinde kullanabileceğiniz ücretli yada ücretsiz bir çok akış diyagramı programı vardır. Aşağıda bir kaç tanesini görebilirsiniz.

• www.Draw.io : Bu akış diyagramı programı ücretsizdir. Web üzerinden çalışan bir uygulamadır. Kullanımı rahat ve online olması sağladığı bir çok kolaylıktan bazılarıdır. Google Drive ile bağlanıp ürettiğiniz akış diyagramlarını google drive ‘a kaydedebilirsiniz.
• www.Gliffy.com: Bu akış diyagramı programı ücretlidir. HTML 5 tabanlı webden çalışan bir uygulamadır.
• www.Lucidchart.com: Bu akış diyagramı programı ücretlidir. HTML 5  ve JavaScript destekli webden çalışan bir uygulamadır. Sadece UML diyagramları ve benzer diyagramlar ile akış diyagramları tasarlamanıza izin vermekle kalmaz. Bunun yanı sıra tamamen çalışır durumda olan sahte web siteleri ile Android veya İOS uygulamaları üretmenize de olanak sağlayan benzeri olmayan bir uygulamadır.
• Microsoft Visio (Ücretlidir)
• Calligra Flow(Ücretsizdir)

Bu yazıda çok fazla Akış diyagramı örnekleri vermedim. Algoritma ve Akış diyagramı örnekleri üzerine soru cevap olarak ayrı bir yazı yazmayı planlıyorum.

Akış Diyagramı Nedir? – Akış Diyagramı Şekilleri yazımız da bu kadardı arkadaşlar. Diğer yazılarımızda görüşmek üzere…

C Sharp Eğitim Seti eğitimi sayfasına gitmek için tıklayınız. Derslerime özel olarak hazırladığım Github Projeme bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz…

Sağlıcakla ve takipte kalın.