Merhaba. Bu yazımızda Dunning-Kruger Etkisi Nedir? konusunu inceleyeceğiz. Günümüzde çok yaygın olarak görülmektedir. Bir tür görev veya bilgi alanıyla ilgili düşük yetenek , uzmanlık veya deneyime sahip kişilerin kendi yetenek veya bilgilerini abartma eğiliminde olduğu bilişsel bir önyargıdır.
Dunning-Kruger Etkisi Nedir?
Dunning Kruger Etkisi, bir tür görev veya bilgi alanıyla ilgili düşük yetenek , uzmanlık veya deneyime sahip kişilerin kendi yetenek veya bilgilerini abartma eğiliminde olduğu bilişsel bir önyargıdır. Bazı araştırmacılar, yüksek performans gösterenler için ters etkiyi de içeriyor: becerilerini hafife alma eğilimleri. Popüler kültürde, Dunning-Kruger etkisi, belirli bir görevde vasıfsız insanların belirli bir aşırı güveni yerine, düşük zekalı insanların genel aşırı güveni hakkında bir iddia olarak sıklıkla yanlış anlaşılır.
Dunning-Kruger etkisi genellikle öz-değerlendirmeyi bir nesnel performans ölçüsüyle karşılaştırarak ölçülür. Örneğin, bir çalışmadaki katılımcılardan bir sınavı tamamlamaları ve ardından ne kadar iyi performans gösterdiklerini tahmin etmeleri istenebilir. Bu öznel değerlendirme daha sonra gerçekte ne kadar iyi performans gösterdikleri ile karşılaştırılır. Bu, göreli veya mutlak terimlerle olabilir, yani, kişinin kendi akran grubuyla karşılaştırıldığında daha iyi performans gösteren akranlarının yüzdesi olarak veya nesnel standartlarla karşılaştırıldığında doğru cevaplanan soru sayısı olarak olabilir.
Bir üniversite sınavında ortalama kendi kendine algılanan performans ile ortalama gerçek performans arasındaki ilişki. Kırmızı alan, düşük performans gösterenlerin yeteneklerini abartma eğilimini gösterir. Bununla birlikte, düşük performans gösterenlerin öz değerlendirmeleri, yüksek performans gösterenlerinkinden daha düşüktür.
Dunning-Kruger etkisi her iki durumda da görülür, ancak göreceli olarak daha belirgindir. İlk çalışma 1999’da David Dunning ve Justin Kruger tarafından yayınlandı. Mantıksal akıl yürütmeye, gramer ve sosyal becerilere odaklandılar. O zamandan beri, çok çeşitli görevlerde başka çalışmalar yapılmıştır. İşletme, siyaset, tıp, araba kullanma, havacılık, uzamsal hafıza, okul sınavları ve okuryazarlık gibi alanlardan becerileri içerir.
Dunning-Kruger Etkisinin Altında Yatan Nedenler
Dunning-Kruger etkisinin altında yatan nedenleri açıklamak için birçok model önerilmiştir. Üstbilişsel açıklamaya göre , kötü performans gösterenler, iyi ve kötü performansları ayırt etme yeteneğini henüz kazanmamışlardır. Kendi performansları ile başkalarının performansları arasındaki niteliksel farkı göremedikleri için kendilerini abartma eğilimindedirler. İstatistiksel model ampirik bulguları iki etkiye dayalı olarak açıklar. Ortalamaya doğru gerileme olarak bilinen istatistiksel etkiyi, ortalamadan daha iyi etkisi olarak bilinen bilişsel yanlılıkla birleştirir.. Rasyonel model, kişinin becerileri hakkındaki aşırı olumlu ön inançlarının, yanlış öz-değerlendirmenin kaynağı olduğunu savunur. Başka bir açıklama, öz değerlendirmenin düşük performans gösterenler için daha zor ve hataya açık olduğunu, çünkü birçoğunun çok benzer beceri seviyelerine sahip olduğunu iddia ediyor.
Dunning-Kruger etkisinin büyüklüğü ve pratik sonuçları hakkında anlaşmazlıklar var. Yanlış öz değerlendirme, insanların uygun olmadıkları bir kariyer seçmek veya tehlikeli davranışlarda bulunmak gibi kötü kararlar almalarına yol açabilir. Ayrıca, etkilenenlerin kendilerini geliştirmek için eksikliklerini gidermelerini de engelleyebilir. Bazı durumlarda, ilişkili aşırı güven, artan motivasyon ve enerji gibi olumlu yan etkilere sahip olabilir.
Şöyle bir baktığımızda ve günlük bir ifade ile özetleyecek olursak bazı insanların “ben oldum”, “bu işte benden iyisi yok” gibi söylemleri söylemeye başladığını duyabiliriz. Bu ve benzer cümleleri sarf eden insanlar Dunning-Kruger Etkisi altında kalan insanlardır. Tabi bu gerçekten öz güvenini besleyecek kadar bilgi sahibi olan insanları kapsamıyor. Çok iyi bildiğini iddia eden ama gerçekte iddia ettiği kadar bilgisi olmayanları ifade ediyor. Ayrıca bunun tam tersi olarak, mesleğinde gerçekten iyi bir noktada olmasına, gerçekten yetkin bir insan olmasına rağmen “konuya hakim değilim”, “bu konuda benden çok daha iyileri var” ve benzeri cümleleri sarf edenler insanlar da Dunning-Kruger Etkisi altındadır. Bu kısımda da gerçekten çok bilgili olmasına rağmen çok bir şey bilmediğini düşünme durumudur.
Daha kısaltmak istersek, bir konuda aşırı öz güvenli ve aşırı mütevazi olan insanlar Dunning-Kruger Etkisi etkisi altında kalmış olabilirler.
Dunning-Kruger Etkisi Nedir? konusu bu kadardı arkadaşlar. Günümüzde çok sık rastladığımız bilgisiz insanların kendilerini konuda uzman gibi gösteren insanları ifade etmek için ortaya atılmış bir ifadedir.
Diğer yazılarımızda görüşmek üzere…
Üretim ve Yönetim Sistemlerinin Tarihsel Gelişimi konulu tüm yazılarım için tıklayabilirsiniz.
Daha fazla Felsefi ve Kültür kategorisinden yazı görmek isterseniz bu bağlantılara tıklayabilirsiniz.
Discord sunucuma katılmayı unutmayın. :D
Teknoloji ve Kodla kalın ve Dunning-Kruger etkisine kapılmayın. :D
Beğendim!
Harika!
İlginç!
Beğenmedim
